Kawalan parasit yang berkesan merupakan aspek penting dalam pengurusan ternakan, bagi memastikan kesihatan haiwan yang optimum dan produktiviti yang tinggi. Salah satu kaedah yang sering digunakan untuk menguruskan parasit dalaman pada ternakan adalah dengan pemberian anthelmintik, iaitu ubat yang direka untuk menghapuskan cacing parasit. Walau bagaimanapun, penggunaan ubat ini yang tidak betul boleh membawa kepada rintangan ubat, ketidakberkesanan, dan juga merbahayakan haiwan malah manusia juga. Oleh itu, pemahaman yang betul tentang cara menggunakan anthelmintik adalah penting bagi mana-mana penternak.
Panduan ini menggariskan strategi utama untuk memastikan penggunaan anthelmintik yang selamat, berkesan, dan bertanggungjawab dalam penternakan, meminimumkan risiko sambil memaksimumkan faedah kawalan parasit. Penggunaan anthelmintik yang betul dalam ternakan adalah penting untuk memastikan kawalan parasit yang berkesan, mengurangkan risiko rintangan ubat, dan mengekalkan kesihatan haiwan. Berikut adalah panduan untuk menggunakan anthelmintik dengan betul:
- Diagnosis beban cacing
Lakukan Kiraan Telur dalam Tinja (FEC): Sebelum memberikan anthelmintik, adalah penting untuk mengesahkan kehadiran cacing melalui kiraan telur dalam tinja. Ini membantu menentukan tahap infestasi dan jenis cacing yang menjejaskan ternakan. - Sasarkan parasit yang betul
Kenal pasti Spesies Cacing: Anthelmintik yang berbeza menyasarkan parasit yang berbeza (contohnya, cacing gelang, cacing pita, fluk hati). Gunakan ubat yang berkesan terhadap parasit yang dikenalpasti. - Gunakan dos yang betul
Timbang Haiwan dengan Tepat: Sentiasa timbang haiwan atau anggar berat mereka dengan betul untuk memastikan dos yang tepat. Dos yang terlalu rendah boleh menyebabkan rintangan, manakala dos berlebihan boleh menyebabkan keracunan.
Ikuti Arahan Pengilang: Gunakan dos yang disyorkan untuk jenis ternakan dan spesies cacing tertentu seperti yang ditunjukkan pada label produk. - Gilirkan kelas anthelmintik
Elakkan rintangan ubat: Gunakan kelas anthelmintik yang berbeza (contohnya, benzimidazole, lacton makrosiklik, imidazotiazole) untuk mengelakkan perkembangan rintangan pada parasit. Elakkan penggunaan kelas ubat yang sama secara berulang dalam tempoh yang lama. - Rawat hanya apabila perlu
Pengurusan deworming yang strategik: Deworming harus berdasarkan kiraan telur dalam tinja atau tanda-tanda klinikal yang kelihatan dari beban cacing, bukan rawatan rutin tanpa tujuan. Rawat haiwan yang paling terjejas atau menunjukkan tanda-tanda beban cacing yang tinggi. - Masa rawatan yang tepat
Pertimbangan Bermusim: Rawat haiwan pada tempoh berisiko tinggi apabila infestasi cacing paling mungkin berlaku, seperti pada musim basah dan panas, apabila larva berlimpah di padang rumput. - Berikan ubat dengan betul
Pastikan dos lengkap: Gunakan kaedah yang betul untuk jenis anthelmintik (drench oral, suntikan, atau pour-on). Pastikan keseluruhan dos disampaikan dengan baik, kerana pentadbiran yang tidak betul boleh mengurangkan keberkesanan. - Kurangkan pencemaran padang rumput
Kuarantin haiwan baru: Kuarantin haiwan baru untuk tempoh tertentu dan berikan rawatan deworming sebelum memperkenalkannya ke dalam kumpulan untuk mengelakkan membawa masuk cacing yang kebal.
Pengiliran Padang Rumput: Gunakan sistem penggembalaan berputar untuk mengurangkan pendedahan parasit dengan menjaga haiwan daripada padang rumput yang tercemar untuk tempoh yang lama. - Pantau keberkesanan
Lakukan Ujian Pengurangan Kiraan Telur dalam Tinja (FECRT): Selepas rawatan, pantau keberkesanan anthelmintik dengan melakukan kiraan telur dalam tinja susulan untuk mengesahkan pengurangan beban cacing. - Galakkan Kekebalan Semula Jadi
Pembiakan selektif: Pilih dan biakkan ternakan yang mempunyai ketahanan semula jadi terhadap parasit sebagai penyelesaian jangka panjang untuk mengurangkan pergantungan pada anthelmintik.
Penggunaan anthelmintik dengan berkesan memerlukan lebih daripada sekadar deworming rutin. Dengan mendiagnosis infestasi parasit dengan tepat, memberikan dos yang betul, memutarkan kelas ubat, dan melaksanakan pengurusan padang rumput yang betul, penternak dapat melindungi kesihatan ternakan mereka dan mencegah perkembangan parasit yang kebal ubat. Penggunaan anthelmintik yang strategik dan bertanggungjawab bukan sahaja meningkatkan kesejahteraan dan produktiviti haiwan tetapi juga menyumbang kepada penternakan lestari dalam jangka masa panjang. Dengan penjagaan yang betul dan pematuhan kepada amalan terbaik, penternak dapat mengawal parasit sambil mengekalkan keberkesanan rawatan penting ini untuk generasi akan datang.
