Lalat, terutamanya yang biasa dijumpai di kawasan ladang, fasiliti ternakan, dan tempat-tempat dengan populasi haiwan yang padat, boleh menjadi pembawa dan vektor bagi pelbagai penyakit. Penyakit-penyakit ini boleh memberi kesan kepada haiwan secara langsung atau tidak langsung melalui pencemaran makanan, air, atau persekitaran hidup. Berikut adalah penjelasan mengenai penyakit-penyakit yang berkaitan dengan risiko yang dikaitkan dengan lalat:
1. Avian Influenza: Lalat boleh menjangkiti virus avian influenza dari burung yang dijangkiti kepada burung yang sihat dengan membawa virus tersebut di badan mereka atau melalui najis yang tercemar. Influenza avian boleh menyebabkan penyakit pernafasan yang teruk dan sering menyebabkan kadar kematian yang tinggi dalam kumpulan ayam.
2. Botulisme: Lalat boleh menyumbang kepada penyebaran botulisme dengan membawa bakteria Clostridium botulinum, yang menghasilkan toksin yang menyebabkan paralisis dan botulisme yang berpotensi mematikan dalam haiwan, terutamanya itik dan ayam.
3. Coccidiosis: Lalat boleh membawa dan menyebarkan oosista coccidia, yang merupakan protozoa parasit yang menyebabkan coccidiosis. Coccidiosis adalah penyakit usus yang biasa pada ayam dan burung lain, menyebabkan cirit-birit, dehidrasi, dan kadang-kadang kematian, terutamanya dalam haiwan muda atau yang imunokompromi.
4. E. Coli: Lalat boleh memindahkan bakteria Escherichia coli dari najis ke sumber makanan dan air, menyebabkan jangkitan dalam haiwan. Jangkitan E. coli boleh menyebabkan pelbagai gejala, dari cirit-birit ringan hingga penyakit gastrointestinal yang teruk dan juga jangkitan sistemik dalam haiwan.
5. Penyakit Newcastle: Lalat boleh menjangkiti virus penyakit Newcastle, iaitu jangkitan virus yang sangat berjangkit dan sering mematikan yang mempengaruhi burung. Penyakit Newcastle boleh menyebabkan gejala pernafasan, saraf, dan gastrointestinal, menyebabkan kadar kematian yang tinggi dalam populasi ayam.
6. Cacing Pemakanan: Lalat boleh berperanan sebagai hos perantara bagi pelbagai jenis cacing pemakanan, termasuk nematoda, yang boleh menjangkiti saluran pencernaan haiwan. Jangkitan cacing pemakanan boleh menyebabkan malnutrisi, kehilangan berat badan, dan pertumbuhan terganggu dalam haiwan yang terjejas.
7. Salmonellosis: Lalat boleh mengambil bakteria Salmonella dari persekitaran yang tercemar dan menyebarkannya kepada haiwan melalui sentuhan atau pencemaran sumber makanan dan air. Salmonellosis boleh menyebabkan penyakit gastrointestinal, septicemia, dan juga kematian dalam haiwan.
8. Cacing Pita: Lalat boleh menjangkiti telur atau larva cacing pita kepada haiwan melalui makanan atau air yang tercemar. Jangkitan cacing pita boleh menyebabkan penyumbatan usus, malnutrisi, dan masalah kesihatan lain dalam haiwan.
Secara kesimpulannya, lalat boleh memainkan peranan penting dalam penularan dan penyebaran pelbagai penyakit di kalangan haiwan, membawa risiko kesihatan yang signifikan kepada ternakan, ayam, dan haiwan lain dalam pengeluaran pertanian dan penternakan haiwan. Melaksanakan langkah kawalan lalat yang berkesan dan menjaga amalan kebersihan yang baik adalah penting untuk pencegahan dan pengurusan penyakit dalam populasi haiwan.
Sumber rujukan:
Technical update, hy-line, fly management, surveillance and control
